Menü

Osmanlıca İmlâ Geleneği

Osmanlıcaya Geçiş Dönemi İmla Özellikleri

15. yy. ortası ile 16. yy. Osmanlıcanın Başlangıç Dönemi sayılmaktadır.  Yeni dil özelliklerinin olduğu Klasik Dönem ise 16. yüzyıldan başlayıp 19. yüzyılın ortasına kadar devam etmektedir. 19. yüzyılın ortasından başlayıp 20. yüzyılın başına kadar olan döneme Yenileşme Dönemi denmektedir. 20. yüzyıl başından günümüze kadar olan kısmı Türkiye Türkçesi dönemidir.

Şimdi gelelim asıl konumuza: Eski Anadolu Türkçesinden Osmanlı Türkçesine geçiş döneminde imlâda bazı değişiklikler meydana gelmiştir. Uygur yazı geleneği bırakılmış ve Arap-Fars yazı geleneğine geçilmiştir.

 

Yazı gelenekleri hakkında ayrıntılı bilgi aşağıdadır:

 

Uygur Yazı Geleneği

1- Ünlüler yazıda gösterilir.

2- ñ ünsüzü için ng (nun-kef) kullanılmıştır.

3- Art ünlülerde sin (س) kullanılır.

4- ç ve p ünsüzlerinin karşılığı yoktur.

5- Ekler ayrı yazılır. (eksük süz)

6- Elif ve he ünlüleri birbirinin yerine kullanılır.

 

Arap-Fars Yazı Geleneği

1- Ünlüler yazılmaz.

2- ñ için sadece kef (ك) kullanılır.

3- Art ünlülerde sad (ﺺ) kullanılır.

4- ç, p harfleri kullanılmaktadır.

5- Ekler bitişik yazılır.

6- Tenvin kullanılır. (اً)

 

SORU

Osmanlıca imlâ geleneği ne zaman başladı?

Dilsel olayları incelerken siyasi ve diğer tarihsel olayları da göz önüne almak gerekir. Ayrıca dilsel değişikliklerin belirli bir tarihte birden bire yok olmayacağını, yok olduğu varsayılsa bile belirli bölgelerde devam ettiğini göstermek, ispatlamak mümkündür. Bu genel açıklamadan sonra şunu söyleyebilirim: Türk beyliklerinin Anadolu’ya yerleşmesiyle başlayan süreç Osmanlı Devletinin gücünü pekiştirdiği İstanbul’un Fethine kadar devam etmiştir. Dolayısıyla Osmanlı imla geleneğinin bu tarihlerde yerleştiğini söylemek mümkündür.

Bu sitedeki yazı, görsel ve diğer tüm materyaller telif hakkı kapsamında olup lisansı ile korunmaktadır. TürkDili.org internet sitesi yönetiminin yazılı izni olmadan materyallerin tamamının veya bir kısmının kopyalanması, dağıtılması, başka mecralarda yayımlanması suç teşkil eder.