Dil dönemlerinin belirlenmesi bu dilin konuşucuları tarafından yapılamaz. Bazen çok uzun yıllar sonra dilbilimciler tarafından birçok araştırma ve kaynaklardan sonra yapılabilir. Türk Dili dönemlendirmesi de bilim insanları tarafından yapılmıştır.
Türk dilinin belirlenmiş en eski tarihli yazıtı VII. yy’a ait Çoyren (Çoyr, 688-692) yazıtıdır. Bu yazıt aynı Köl Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk yazıtları gibi mezar taşı olarak yapılmıştır. En eski tarihli olarak Çoyren olsa da Türk Dilinin en eski belgeleri Orhun yazıtlarıdır.
Türk dilinin dönemlendirilmesi için tüm yazılı belgeler incelenmiştir. Bu çalışmalara göre Türk dilinin tarihine baktığımızda en erken dönem “Altay Dil Birliği” dönemidir. Bu döneme Ana Altayca Dönemi diyoruz.
Ana Altayca Dönemi
Türk, Moğol, Tunguz, Kore dilleri ve hala tartışmalı olsa da belki Japon dilinin ortak olduğu dönem.
İlk Türkçe Dönemi
“Altay Dil Teorisi”ni, yani bu dillerin genetik akrabalığını kabul etmeyenler için Türk dilinin dönem sınıflandırmasında ilk evre, 5000 yıllık geçmişi olan İlk Türkçe dönemidir. Bahsedilen bu dönem, Çuvaşça dahil bütün Türk dillerinin ata dönemidir.
Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça Dönemi
Ana Türkçe (Geç En Eski Türkçe) ve Ana Çuvaşça dönemi, miladın ilk yıllarından Türk dilli ilk yazılı belgelerin bulunuşuna kadar olan dönemi kapsamaktadır.
r’li konuşurların dili olan Ana Çuvaşça (Ana Bulgarca) dönemi, söz konusu yüzyıllar içerisinde Karadeniz’in kuzeyinde ve Kuzey Kafkasya’da yaşamış̧ olan Bulgar Türklerinden kalan belgeleri içine alır.
z’li konuşurların dili olan Ana Türkçe dönemi ise Çuvaşça dışında bütün Türk dillerini kapsar. Orhun yazıtları ilk yazılı belgelerimizdir ve bu belgelerde z’li bir dil kullanıldığını görüyoruz. Yazılı dil tarihimizden bahseden araştırmalar günümüzde tam olarak bu dönemden bahseden çalışmalardan oluşur.
Bu sitedeki yazı, görsel ve diğer tüm materyaller telif hakkı kapsamında olup 
lisansı ile korunmaktadır. TürkDili.org internet sitesi yönetiminin yazılı izni olmadan materyallerin tamamının veya bir kısmının kopyalanması, dağıtılması, başka mecralarda yayımlanması suç teşkil eder.
