Eski Türkçe; Orhun ve Yenisey metinleri ile n lehçesi (n lehçesi hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayın) metinlerinde Oğuzca özellikler daha yaygın bir şekilde göze çarpar. Oğuzların tarih sahnesine çıkışı ile birlikte gerek yazı dilinde, gerekse sözlü dilde belirli özellikler öne çıkmıştır.
Bu özellikleri maddeler halinde sıralarsak şunları söyleyebiliriz:
SESBİLGİSEL ÖZELLİKLER:
1- i∼ė değişimi: il-, iş, it-, bir-, tir- kelimelerindeki i ünlüsünün zaman zaman başka açık e sesinden başka bir ünlü ile yer değiştirdiğini ve bunun da Yenisey yazıtlarının bir kısmında farklı bir simge ile gösterildiğini Thomsen belirtmiştir. A.Von Gabain de Brahmi metinlerinde açık e ile i ünlüsü arasında başka bir sesin varlığından bahsediyor. Eski türkçe alanında çalışan dilbilimciler de bu sesin varlığını kabul etmektedirler. Eski Türkçedeki bu ikili durum sonraki dönem Güney-Batı Türk lehçelerinde ė sesini benimsemesi ile devam etmiştir. Dolayısıyla bu sesin Oğuzcaya özgü bir özellik olduğu söylenmektedir.
2- Uzun Ünlüler: Oğuz-Türkmen lehçelerinde ilk hecedeki āç, āl, āğu, ād, āz, dūn … uzun ünlülerin Eski Türkçeden bugüne paralel bir şekilde uzanması bu unsurun da Oğuzca özellik olduğunu ortaya koymaktadır.
3- Ünlü İncelmeleri: Eski Türkçede t,n,s,ş diş eti ünsüzleri (t,n,s: alveolar; ş: postalveolar) ile y ünsüzünün inceltici etkisi yüzünden yanındaki ı ünlüsü zaman zaman i’ye dönüşmektedir. ı>i
yış>yiş, yımşak>yimşek, aşig, atig, kılıntim, bulmayin…
Bu tür inceltme etkisi tüm Türk dillerinde olmakla birlikte Oğuz grubunda daha belirgindir.
4- Önseste b Korunması: İlk Türk metinlerinde söz başında b sesi diğer Türk lehçelerinde b>m değişimine uğramışken Oğuz dillerinde b sesi korunmuştur. İstisnaları elbetteki vardır ancak bu durum b sesinin korunduğu gerçeğini değiştirmez. (Oğuz-Diğer) ben>men, bunda>munda
5- Önseste y- türemesi: İlk Türkçe metinlerle kıyaslandığında Oğuz dillerinde önseste y türediğinden ve ardından düştüğünden söz edilebilir.
em>yem (ilaç), ıgaç>yıgaç, ırla->yırla-, ır>yır (türkü), ılan>yılan, ılduz>yıldız
Kaşgarlı Mahmut’a göre Oğuzlar söz başındaki y sesini atıp Elif (I)e çevirdiler. Diğer Türkler yelkin (yolcu) derken, Oğuzlar elkin derler. Dolayısıyla Eski Türkçedeki y’siz örnekler Oğuzca belirtilerdendir.
Bu sitedeki yazı, görsel ve diğer tüm materyaller telif hakkı kapsamında olup 
lisansı ile korunmaktadır. TürkDili.org internet sitesi yönetiminin yazılı izni olmadan materyallerin tamamının veya bir kısmının kopyalanması, dağıtılması, başka mecralarda yayımlanması suç teşkil eder.
